Như trong bài viết Tác hại của Sóng hài tới Tụ bù đã có nhắc tới thành phần tụ bù, nếu chúng ta vẫn chưa biết tụ bù thì trong bài viết này sẽ cùng bạn tìm hiểu về tụ bù, lý do vì sao phải dùng tụ bù trong một vài hệ thống điện thường gặp.
Theo qui định của ngành điện, thì hệ số cosfi phải luôn lớn hơn 0.8 (hệ số công suất). Vậy lý do nào phải có cosfi lớn hơn 0.8, bạn hãy xem nội dung dưới đây!
Công suất tiêu thụ điện được tính bằng điện áp nhân dòng điện tiêu thụ và nhân với hệ số công suất cosfi (P = UxIxcosfi), như vậy nếu hệ số cosfi xuống thấp dẫn đến nhà phân phối điện thu được ít tiền.
Nhưng do công suất truyền tải đến nhà máy của nhà máy tính bằng S = UxI, như vậy nhà cung cấp điện sẽ phải gánh toàn bộ phần công suất mất đi do hệ số công suất thấp. Vì vậy, bạn phải luôn nâng cao hệ số công suất tiêu thụ, không thì bạn sẽ bị phạt. Dưới đây là phương pháp tính cơ bản các lắp đặt tụ bụ, để lấy lại và nâng cao hệ số công suất cho hệ thống điện.
Công thức tính dung lượng tụ bù
Để chọn tụ bù cho một tải nào đó thì ta cần biết công suất (P) của tải đó và hệ số công suất (Cosφ) của tải đó :
- Giả sử ta có công suất của tải là P
- Hệ số công suất của tải là Cosφ1 → φ1 → tgφ1 ( trước khi bù, cosφ1 nhỏ còn tgφ1 lớn )
- Hệ số công suất sau khi bù là Cosφ2 → φ2 → tgφ2 ( sau khi bù, cosφ2 lớn còn tgφ2 nhỏ)
- Công suất phản kháng cần bù là Qb = P (tgφ1 – tgφ2 ).
Từ công suất cần bù ta chọn tụ bù cho phù hợp trong bảng catalog của nhà cung cấp tụ bù.
- Giả sử ta có công suất tải là P = 100 (KW).
- Hệ số công suất trước khi bù là cosφ1 = 0.75 → tgφ1 = 0.88
- Hệ số công suất sau khi bù là Cosφ2 = 0.95 → tgφ2 = 0.33
- Vậy công suất phản kháng cần bù là Qbù = P ( tgφ1 – tgφ2 )
- Qbù = 100( 0.88 – 0.33 ) = 55 (KVAr)
Từ số liệu này ta chọn tụ bù trong bảng catalogue của nhà sản xuất giả sử ta có tụ 10KVAr. Để bù đủ cho tải thì ta cần bù 6 tụ 10 KVAr tổng công suất phản kháng là 6×10=60(KVAr).
Để quá trình tính toán nhanh, người ta thường dung bảng tra hệ số để tính dung lượng tụ bù (lý do phương pháp tính dung lượng cần bù theo công thức thường rất mất thời gian và phải có máy tính có thể bấm được hàm arcos, tan)
Lúc này, ta áp dụng công thức : Qb = P*k trong đó k là hệ số cần bù tra trong bảng tra dưới đây
Ví dụ: Với bài toán như trên, từ cosφ1 = 0.75 và cosφ2 = 0.95. Ta gióng theo hàng và theo cột sẽ gặp nhau tại ô có giá trị k=0.55. Từ k = 0.55 ta tính toán tương tự sẽ ra kết quả như tính bằng công thức.
