Việc setup Gain cho hệ thống âm thanh là một quy trình rất quan trọng, ảnh hưởng nhiều đến chất lượng trình diễn của cả bộ giàn: tăng Dynamic Range, tăng Signal/Noise ratio , phát huy được hết hiệu quả của thiết bị. Hệ thống càng lớn, càng nhiều thiết bị, càng nhiều đường tiếng thì nó càng phải quan tâm kỹ càng. Nhưng công đoạn này thường bị bỏ qua hoặc làm không đến nơi đến chốn, dẫn đến cả một hệ thống khủng mà âm thanh vẫn tồi, dưới mức tầm tiền bỏ ra.
Đầu tiên có một câu hỏi : khi bác có hệ thống amply/power thì nút Gain (chứ không phải volume nhé), các bác để ở vị trí nào : 1/3, 1/2 , 3/4 hay maximum ? Và ưu nhược điểm (nếu có).
Các bước đơn giản để xác định mức Gain tối đa cho amply.
Hệ thống gồm có :
– nguồn phát, (CDP, PC) có thể chạy được file âm thanh pink noise.
– mixer
– amply (không gắn loa)
Các bước thực hiện :
– Bật các nguồn điện của thiết bị.
– Giảm nút Gain của amply về hết bên trái
– Đưa nguồn phát pink noise vào 1 channel của mixer, căn chỉnh tín hiệu sao cho đèn master level gần đến ngưỡng Clip. (xác đinh ngưỡng này bằng cách nâng tín hiệu đên mức đèn Clip báo sáng, rồi giảm bớt tín hiệu đến khi đèn Clip ngừng lóe sáng).
-Từ từ nâng gain của amply đến khi đèn Clip trên amply lóe sáng.
– Giảm bớt gain của amply để đèn Clip tắt. Đánh dấu vị trí này.
Đây chính là mức Gain an toàn cho hệ thống. Vị trí gain này có thể là 1/2, 2/3 … hoặc full.
Chú ý rằng đây là mức gain tương thích giữa amply và mixer đã dùng để setup. Nếu ta thay đổi amply khác, hoặc mixer khác loại thì vị trí ta đã đánh dấu trên amply không còn giá trị nữa. Vì mỗi mixer có mức Outputkhác nhau (thường thường là trong khoảng +9dBu đến +24dBu tùy vào chất lượng, chủng loại mixer) và các amply khác nhau cũng có thể có mức độ nhaỵ đầu vào khác nhau (0,775V, 1,4V, 2,14V …) Có những amply cho ta các giá trị độ nhạy lựa chọn được, nhưng cũng có amply khi sản xuất đã fix 1 giá trị cụ thể.
Một số trường hợp thực tế
– Khi sử dụng loa có công suất lớn hơn, các giá trị gain trên amply đã được setup chuẩn, ví dụ là mức 3/4. Cảm thấy hệ thống vẫn thiếu công suât, ta muốn nâng tiếp gain trên amply để tận dụng nốt 1/4 của gain còn lại thì có được không? Xin thua rằng cách làm đó sẽ làm giảm chất lượng của hệ thống âm thanh, vì tín hiệu sẽ bị clip trên amply. Nếu ta nâng trên mixer ? Thì cả amply và mixer sẽ bị clip, còn tệ hơn. Giải pháp : mua thêm công suất để bù vào (amply + loa) 😀
– Nên nhớ rằng , nút gain trên amply có tác dụng thay đổi độ nhạy của amply với tín hiệu đầu vào, mà không làm thay đổi khả năng khuyêch đại của amply. Tức là : dù nút gain không để ở vị trí maximum, amply vẫn có thể hoạt động hết công suất thiết kế của nó.
Trở lại với các amply có thiết kế các lựa chọn (bằng công tắc gạt hay điện tử), xin ví dụ thông dụng nhất là amply Crown MA3600VZ, với 3 vị trí 0,775V ; 1,4V và 26dB. Vậy ý nghĩa của chúng là gì ???
– Với vị trí 0,775V và 1,4V : đó là các giá trị set độ nhạy (sensitivity), khi tín hiệu đầu vào của amply đạt giá trị này, amply sẽ phát hết công suất thiết kế
Nếu ta có amply A 500w, đặt độ nhạy ở vị trí 0,775V , để đạt công suất output là 500w thì tín hiệu đầu vào phải đạt 0,775V
Nếu ta có amply B 1000w, đặt độ nhạy cũng là 0,775V , thì khi ta đưa tín hiệu vào tương đương với amply A, thì cống suất phát ko phải là 500w mà là 1000w
Giá trị 1,4V cũng tương tự như vậy. Chỉ có điều phải lưu ý khi so sánh công suất phát của amply, ta phải đưa chúng về cùng một độ nhạy tương đương, thì so sánh mới chính xác.
VD : có 2 amply như nhau, 1 cái để 1,4V một cái để 0,775V. CÙng đưa một mức tín hiệu vào, cùng một mức đặt gain, cùng một loại loa , thì amply nào để 0,775V sẽ cho âm thanh lớn hơn, mặc dù công suất của chúng như nhau.
– Với vị trí 26dB : đây lại là giá trị set gain, chứ không phải đặt độ nhạy của amly.
Nếu ta đưa tín hiệu đầu vào là -20dB thì tại ngõ ra có mức tín hiệu là +6dB
Nếu ta đưa tín hiệu đầu vào là -5dB thì tại ngõ ra có mức tín hiệu là +21dB
Nếu ta đưa tín hiệu đầu vào là +5dB thì tại ngõ ra có mức tín hiệu là +31dB
Mức dB output ở đây là mức voltage gain, không phải dB SPL , hai khái niệm này khác nhau nhưng rất dễ bị nhầm lẫn
Bài viết nguồn: thao_prosound
